شرکت در یک آزمون استاندارد و بین‌المللی می‌تواند عرصه را برای ادامه تحصیل، پیشرفت کاری و یا مهاجرت باز کند. اما انبوهی از آزمون های بین المللی زبان انگلیسی وجود دارد و هر کدام کاربردها و اهداف مشخصی دارند. در این بین، انتخاب آزمون متناسب با نیازها و اهدافمان، خود می‌تواند به یک چالش بدل شود. در این مقاله قصد داریم به‌صورت مختصر به بررسی انواع آزمون های بین المللی زبان انگلیسی بپردازیم تا با آنها آشنا شویم و بتوانیم بهترین انتخاب را، با توجه به اهداف و نیازهایمان داشته باشیم.
شناخته شده‌ترین آزمون های بین المللی زبان انگلیسی
آزمون‌های تافل، آیلتس، دولینگو، PTE از مشهورترین آزمون‌های معتبر زبان انگلیسی هستند.در این مقاله به بررسی آزمون های بین المللی زبان انگلیسی می‌پردازیم.
آیلتس
آیلتس (IELTS) که از عبارت International English Language Testing System به‌معنای سیستم جهانی ارزیابی زبان انگلیسی برگرفته شده، یکی از آزمون های بین المللی زبان انگلیسی است که در سراسر جهان برگزار می‌شود.
انواع آزمون آیلتس
آزمون آیلتس چند گونه دارد که دو گونه آیلتس دانشگاهی (Academic) و آیلتس آموزش عمومی (General Training) پرکاربردتر و مشهورتر هستند.آیلتس آکادمیک بیشتر برای اهداف دانشگاهی به‌خصوص پذیرش تحصیلی در دانشگاه‌های انگلیسی زبان، و آیلتس جنرال اغلب برای مقاصد مهاجرتی و کاری در نظر گرفته می‌شود. هر دو آزمون از چهار بخش شنیداری، خواندن، نوشتن و مکالمه تشکیل شده‌اند که نمره نهایی آیلتس، میانگین نمره این ۴ بخش است. البته آیلتس آکادمیک و جنرال بخش‌های شنیداری و مکالمه یکسانی دارند و تنها تفاوت آنها در دو بخش خواندن و نوشتن است.
نمره آیلتس
آزمون آیلتس بریتیش است، البته استفاده از انگلیسی بریتیش برای شرکت‌کنندگان ضروری نیست و تمامی گویش‌های صحیح انگلیسی مورد قبول هستند. این آزمون نمره مردود یا قبولی ندارد و شرکت‌کنندگان در پایان آزمون در هر یک از چهار مهارت نمره‌ای بین 0 تا 9 دریافت می‌کنند که نشان‌دهنده سطح زبانشان در آن مهارت است. نمره آیلتس از تاریخ صدور، دو سال اعتبار دارد. همانطور که گفته‌شد نمره آزمون آیلتس میانگین نمره چهار بخش آزمون خواهد بود. به‌طور کلی سطح 5 نمره متوسط است و اغلب زبان‌آموزان نیازمند نمره 6.5 به بالا خواهند بود. البته در نهایت، نمره موردنظر هر داوطلب را پذیرنده آزمون تعیین می‌کند. به‌طور مثال، ممکن است یک دانشگاه به‌خصوص برای پذیرش دانشجو نمره 7 را معیار قرار دهد.
آزمون آیلتس به دو صورت قلم و کاغذی (paper delivered) و کامپیوتری (computer delivered) برگزار می‌شود که این دو آزمون از نظر محتوا و سختی، یکسان هستند. آزمون آیلتس معمولا در دو بخش جدا برگزار می‌شود. بخش شنیداری، خواندن و نوشتن با هم برگزار می‌شوند و بخش مکالمه، به‌صورت رودررو با ممتحن معمولا در روز دیگری برگزار می‌شود.درآزمون های بین المللی زبان انگلیسی نمره اهمیت زیادی دارد.
بخش‌های آزمون آیلتس
بخش اول آیلتس، بخش شنیداری است که حدود 30 دقیقه طول می‌کشد و شامل 40 سوال در چهار بخش می‌شود.
بخش بعدی، بخش خواندن است که یک ساعت زمان برده و از 40 سوال در سه بخش تشکیل می‌شود. همانطور که اشاره کردیم، بخش ریدینگ در آزمون آکادمیک و آزمون آموزش عمومی متفاوت است. در آزمون جنرال، بخش اول ریدینگ شامل دو متن عمومی، بخش دوم شامل دو متن با موضوع کار و بخش سوم یک مقاله آکادمیک است. در آزمون آکادمیک، هر سه بخش آزمون متون آکادمیک هستند. در واقع، داوطلب آزمون آکادمیک باید سه متن دانشگاهی بخواند.
بخش سوم آزمون بخش نوشتاری است. در این بخش داوطلب باید دو متن را در زمان یک ساعت بنویسد. رایتینگ بخش دو در هر دو آزمون آکادمیک و جنرال مشابه است و داوطلبان باید در حدود 40 دقیقه یک انشا 250 کلمه‌ای بنویسند و دیدگاه خود را درباره موضوع ارائه شده بیان کنند. اما رایتینگ بخش یک در آزمون آکادمیک و جنرال متفاوت است. در آزمون جنرال داوطلبان باید در 20 دقیقه یک ایمیل 150 کلمه‌ای بنویسند. در آزمون آکادمیک، داوطلبان 20 دقیقه فرصت خواهند داشت تا در 150 کلمه، یک نمودار، جدول، گراف، نقشه و … را توصیف کنند.
بخش آخر آزمون آیلتس به عنوان یکی از آزمون های بین المللی زبان انگلیسی، که البته ممکن است قبل از سه بخش قبلی هم برگزار شود، بخش مکالمه یا اسپیکینگ است که حدود 11 الی 14 دقیقه طول می‌کشد. این بخش که به‌صورت رودررو برگزار می‌شود شامل مصاحبه، یک صحبت دو دقیقه‌ای درباره موضوعی مشخص شده و بحث می‌شود.
تافل
تافل (TOEFL) که از عبارت Test of English as a Foreign Language به‌معنای آزمون انگلیسی به‌عنوان زبان خارجی برگرفته شده، آزمونی است که میزان توانایی افراد را در برقراری ارتباط به زبان انگلیسی در سطح دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی می‌سنجد و یکی از مشهورترین آزمون های بین المللی زبان انگلیسی است.
این آزمون در حال حاضر به‌صورت کامپیوتری برگزار می‌شود که TOEFL iBT نامیده می‌شود. آزمون iBT از چهار بخش خواندن، گوش‌دادن، صحبت‌کردن و نوشتن تشکیل شده و شرکت‌کنندگان در هر بخش نمره‌ای بین 0 تا 30 دریافت خواهند کرد و نمره کلی آزمون مجموع این چهار نمره خواهد بود. یعنی، نمره نهایی iBT بین 0 تا 120 خواهد بود و معمولا بسته به‌هدف داوطلب ازمون نمره 90 به بالا یا 100 به بالا مورد نیاز است. اعتبار نمره تافل، همانند آیلتس تنها 2 سال است.
بخش‌های آزمون iBT
آزمون تافل iBT به‌صورت کامپیوتری برگزار می‌شود و شرکت‌کنندگان حدود 3 ساعت فرصت دارند تا هر چهار بخش آزمون را کامل کنند.
بخش اول آزمون iBT بخش خواندن است که از 3 یا 4 متن آکادمیک که هر متن 10 سوال دارد، تشکیل شده است. بسته به اینکه در این بخش 3 یا 4 متن داشته باشید، بین 54 تا 72 دقیقه زمان برای پاسخ‌گویی به بخش ریدینگ آزمون خواهید داشت. البته در نظر داشته باشید که در آزمون‌های 4 متنی، فقط 3 تا از متون تصحیح و نمره‌دهی می‌شوند و یکی از بخش‌ها تصحیح نمی‌شود. البته شرکت‌کنندگان نمی‌دانند که بخش تصحیح نشده کدام است و باید به تمامی سوالات پاسخ دهند.
بخش دوم آزمون، بخش لیستنینگ یا گوش‌دادن است. این بخش 2 یا 3 مکالمه دارد که هر کدام 5 سوال به همراه دارند و 3 یا 4 سخنرانی کلاس درس که هر کدام 6 سوال دارند. در این بخش لیستنینک همانند ریدینگ، ممکن است بخش صحیح نشده وجود داشته باشد. بخش لیستنینگ بین 41 تا 57 دقیقه طول می‌کشد و بعد از آن داوطلبان 10 دقیقه وقت استراحت خواهند داشت.
بخش سوم آزمون بخش صحبت‌کردن یا اسپیکینگ است که 17 دقیقه طول می‌کشد. در این بخش یک فعالیت مستقل، یعنی فقط اسپیکینگ، و سه فعالیت ترکیبی خواهند داشت. فعالیت‌های ترکیبی باید متنی را بخوانند، به یک مکالمه گوش بدهند و سپس به سوال اسپیکینگ جواب بدهند.
بخش پایانی تافل، بخش نوشتن یا رایتینگ است که از یک فعالیت ترکیبی و یک فعالیت مستقل تشکیل شده. در فعالیت ترکیبی، داوطلب ابتدا یک متن آکادمیک می‌خواند، سپس به یک سخنرانی درباره موضوع متن گوش می‌دهد. بعد از آن داوطلب باید متنی را بنویسد و آنچه خوانده و شنیده را مقایسه کند. در فعالیت دوم یا رایتینگ مستقل، داوطلب باید انشایی بنویسد و نظراتش را درباره موضوعی مشخص بیان نماید.
در دوران همه‌گیری ویروس کووید 19، ازمون iBT Home Edition نیز مطرح شد که دقیقا همانند iBT معمولی است، با این تفاوت که داوطلب از خانه و با کامپیوتر شخصی آزمون می‌دهد و مراقبین آزمون از طریق دوربین آزمون را زیرنظر دارند. اگرچه این گونه از آزمون کاملا معتبر است، اشکالات فنی نظیر قطعی اینترنت و مشکلات نرم‌افزاری باعث کنسلی آزمون بسیاری از داوطلبان می‌شود.
C1: Advanced
آزمون C1: Advanced که پیش‌تر به نام آزمون CAE شناخته می‌شد، یکی از آزمون‌های زبان انگلیسی دانشگاه کمبریج است که سطح زبان‌آموزان پیشرفته را بررسی می‌کند. این آزمون یکی از هشت آزمون دانشگاه کمبریج در سطوح مختلف به‌حساب می‌آید، که چون این سطح برای کارهای پذیرش تحصیلی و مهاجرت مورد استفاده قرار می‌گیرد، به بررسی آن خواهیم پرداخت.
آزمون C1:Advanced از چهار بخش تشکیل شده و حدود چهار ساعت طول می‌کشد. تمامی شرکت‌کنندگان آزمون، کارنامه آن را دریافت می‌کنند ولی فقط افرادی که نمره کافی را کسب کرده‌اند مدرک آن را دریافت می‌کنند. مدرک آزمون C1:Advanced تاریخ اعتبار ندارد و باطل نمی‌شود، ولی معمولا برای مقاصد پذیرش و مهاجرت، تا سه سال قابل استفاده است.
شرکت کنندگان آزمون با توجه به نمره به دست آمده، مدارک متفاوتی می‌گیرند. حداکثر نمره آزمون 210 است و مدارک اعطا شده نمره‌های مختلف در جدول زیر آمده است:
نمره خام آزمون C1: Advanced نمره سطح CEFR
| سطح CEFR | نمره | نمره خام آزمون C1: Advanced |
| C2 | A | 200 – 210 |
| C1 | B | 193 – 199 |
| C1 | C | 180 – 192 |
| B2 | – | 160 – 179 |
افرادی که نمره بین 142 تا 159 کسب کنند، کارنامه دریافت می‌کنند ولی مدرک دریافت نمی‌کنند.
لازم به ذکر است که در حال حاضر این آزمون در ایران برگزار نمی‌شود و داوطلبان باید برای شرکت در آن به کشورهای همسایه سفر کنند.
بخش‌های آزمون C1: Advanced
آزمون C1: Advanced هم به‌صورت قلم و کاغذی و هم به‌صورت کامپیوتری در دسترس است. این دو آزمون از نظر سختی، بخش‌های آزمون و نوع سوالات کاملا یکسان هستند و تفاوتی ندارند.
بخش اول آزمون به مهارت ریدینگ و کاربرد انگلیسی که همان سوالات گرامر هستند اختصاص دارد. این بخش از 8 قسمت و 56 سوال تشکیل شده و 90 دقیقه برای پاسخ‌گویی آن زمان اختصاص داده شده.
بخش دوم آزمون، رایتینگ یا نوشتار است که از دو بخش تشکیل شده و 90 دقیقه زمان می‌برد. برای موفقیت در آزمون C1: Advanced داوطلبان باید با نحوه نوشتن انشا، پروپوزال، ریویو، گزارش و ایمیل آشنایی داشته باشند.
بخش سوم آزمون لیستنینگ است و 40 دقیقه طول می‌کشد. در این بخش داوطلبان باید به لیستنینگ‌های مختلف گوش بدهند و 30 سوال را جواب بدهند. لازم به‌ذکر است که آزمون C1: Advanced یکی از تنها امتحانات استاندارد زبان انگلیسی است که در آن متن لیستنینگ دو بار پخش می‌شود.
بخش پایانی آزمون، قسمت مکالمه است که در آن هم‌زمان دو یا سه داوطلب نزد ممتحن رفته و با او و همدیگر درباره موضوعات ارائه شده به صحبت می‌پردازند. این بخش آزمون 15 دقیقه طول می‌کشد.
PTE
آزمون PTE یا Pearson Test of English همانند آیلتس دو گونه آکادمیک و جنرال دارد. البته وقتی در ایران صحبت از PTE می‌شود منظور همان PTE Academic یا آزمون آکادمیک است. آزمون جنرال فقط برای کارکردن در برخی کشورهای اروپایی مورد استفاده است و کارایی زیادی ندارد. آزمون PTE Academic اغلب برای پذیرش تحصیلی از کشورهای انگلیسی‌زبان به‌کار می‌رود و یکی از آزمون های بین المللی زبان انگلیسی است.
آزمون آکادمیک PTE به‌صورت کامپیوتری ارائه می‌شود و برای ارزیابی انگلیسی دانشگاهی افراد غیرانگلیسی زبان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از نکات جالب این آزمون وجود سوالاتی در آن است که نه برای سنجش زبان بلکه برای تشخیص هویت امتحان‌دهنده و امنیت آزمون طراحی شده‌اند. آزمون PTE حداکثر 3 ساعت طول می‌کشد و از سه بخش تشکیل شده است. بازه نمرات این آزمون بین 10 تا 90 است و نمره بالای 76، نمره خوب به‌حساب می‌آید. نمره آزمون PTE همانند آیلتس و تافل 2 سال اعتبار دارد.
آزمون PTEدر حال حاضر در ایران برگزار نمی‌شود.
بخش‌های آزمون PTE
بخش اول آزمون PTE Academic به مهارت‌های تولیدی یعنی نوشتار و صحبت‌کردن اختصاص دارد و بین 54 تا 67 دقیقه طول می‌کشد. بخش دوم آزمون بخش ریدینگ یا خواندن است و حدود 30 دقیقه طول می‌کشد. بخش پایانی آزمون بخش شنیداری است و بین 30 الی 40 دقیقه طول می‌کشد.
نکته مهم درباره سوالات PTE این است که غالبا سوالات ترکیبی هستند، یعنی به‌طور مثال، برای پاسخ‌گویی سوالات گفتاری باید از مهارت‌های شنیداری و خواندن نیز بهره بگیرید.
CELPIP
برنامه شاخص مهارت زبان انگلیسی کانادایی (Canadian English Language Proficiency Index Program) یا سلپیپ ( CELPIP) یک آزمون زبان کانادایی است که برای مهاجرت و شهروندی کانادا استفاده می‌شود. این آزمون توانایی‌های شنیداری، خواندن، نوشتن و گفتار را مورد آزمایش قرار می‌دهد. این آزمون جنرال است و کاربرد آکادمیک ندارد. یکی از مشکلات آزمون محدودیت مراکز برگزاری آن در سطح جهان است. در نزدیکی ایران این آزمون فقط در دبی برگزار می‌شود و یکی از آزمون های بین المللی زبان انگلیسی است.
نمرات آزمون CELPIP به‌صورت نمرات CLB اعلام می‌شود که همان معیار زبان کانادایی یا Canadian Language Benchmarks است و حداکثر نمره 12 است. نمره آزمون CELPIP نیز 2 سال اعتبار دارد.
بخش‌های آزمون CELPIP
بخش اول سلپیپ بخش لیستنینگ است. در این بخش داوطلبان در 47 دقیقه باید به سوالات پاسخ دهند. تعداد 38 سوال در بخش لیستنینگ نمره‌دهی می‌شوند، البته تعداد سوالات معمولا بیشتر است. بقیه سوالات نمره ندارند و به‌منظور سنجش آزمون استفاده می‌شوند. داوطلبان باید به تمامی سوالات جواب بدهند چون مشخص نیست کدام سوالات تصحیح شده و در نمره تاثیر دارند.
بخش دوم آزمون، بخش ریدینگ است که از چهار متن تشکیل شده‌است. در این بخش نیز 38 سوال در نمره تاثیر دارند و داوطلبان برای تکمیل این بخش 60 دقیقه زمان دارند.
بخش سوم آزمون بخش نوشتاری است که در آن داوطلبان طی 53 دقیقه باید دو متن بنویسند. بخش پایانی آزمون بخش اسپیکینگ است که 20 دقیقه طول می‌کشد.
| CELPIP | PTE | C1: Advanced | iBT | IELTS |
| 12 | 86 – 90 | – | 118 – 120 | 9 |
| 11 | 83 – 86 | 210 | 115 – 117 | 8.5 |
| 10 | 79 – 83 | 200 | 110 – 114 | 8 |
| 9 | 73 – 79 | 191 | 102 – 109 | 7.5 |
| 8 | 65 – 73 | 185 | 94 – 101 | 7 |
| 7 | 58 – 65 | 176 | 79 – 93 | 6.5 |
| 7 | 50 – 58 | 169 | 60 – 78 | 6 |
| 6 | 43 – 50 | 162 | 46 – 59 | 5.5 |
| 5 | 36 – 43 | 154 | 35 – 45 | 5 |
آزمون های زبان برای مهاجرت
آزمون های بین المللی زبان انگلیسی که در این مقاله مطرح شد آزمون هایی هستند که مدارک آنها برای مهاجرت کاری و تحصیلی مورد نیاز خواهد بود.